OPROEP: Wie is het vermoorde meisje van Teteringen?

Mail ons als je meer weet over dit trieste, 30 jaar oude kerstmysterie in Brabant

Ze was nu een jaar of 45 geweest, als ze nog had geleefd. Getrouwd en met een gezin, misschien. Of zou ze voor een carrière zijn gegaan? Advocaat, rechter, arts? Misschien was ze wel een succesvolle zakenvrouw geworden die zich nu met volle overtuiging had ingezet voor de emancipatie van andere donkere vrouwen.

Het mocht niet zo zijn. Het meisje van Teteringen werd niet ouder dan de tienerleeftijd. Haar zeer ernstig gemartelde lichaam werd op 25 december 1990 gevonden bij de bossen – het zogeheten Cadettenkamp – bij het Brabantse plaatsje Teteringen. De leeftijd van het nooit geïdentificeerde meisje is geschat op vijftien, hooguit zeventien jaar.

Er bleek meteen al dat dit arme kind geen schijn van kans had gehad tegen haar moordenaars die haar haar waardevolste bezit hadden ontnomen. Dat alles op een manier waarover je eigenlijk helemaal niet wilt nadenken. Toch kreeg de gruwelmoord op dit meisje bij de opsporingsdiensten en in de pers slechts een schijntje van de aandacht die er was voor zaken als die van Nicky Verstappen, Marianne Vaatstra of Nicole van den Hurk.

Hernieuwde

De komende dagen is er alsnog hernieuwde belangstelling voor deze verdrietige zaak die het Brabantse dorpje Teteringen nu al ruim dertig jaar in de ban houdt. Dat is bepaald niet te danken aan politie en OM want die doen al jaren niets meer aan deze kwestie. Die aandacht is volledig te wijten aan de inspanningen van mijn vroegere Telegraafcollega Theo Jongedijk die zich het afgelopen jaar als een bullterriër in de zaak heeft vastgebeten.

Theo woont in Teteringen en schreef een boek over de kwestie dat recent op de markt kwam: ‘Het Meisje van Teteringen’. In een van de hoofdstukken heb ik op verzoek van Theo een analyse gemaakt die je hieronder kunt lezen.

Schijnwerpers

De komende dagen en weken staat deze cold case ook internationaal in de schijnwerpers. In onze speurtocht naar de identiteit van het meisje, heeft Theo een getuigenoproep laten vertalen in het Duits, Engels, Frans, Spaans, Portugees en Turks. De teksten gaan naar een groot aantal ambassades – die van Afrikaanse landen in het bijzonder – en naar toonaangevende, internationale persbureaus zoals AP en Reuters. De Surinaamse politie heeft al laten weten de vermissingsbestanden van begin jaren negentig tegen het licht te gaan houden.

Kernvragen in de getuigenoproep: wie is dit meisje, waar komt ze vandaan en waarom heeft niemand over haar nu al dertig jaar oude vermissing alarm geslagen? Het spreekt vanzelf dat we je dringend vragen om je bij ons te melden, wanneer je informatie hebt over het meisje en ons iets verder kunt helpen. Mail dan graag naar: theojongedijk@outlook.com of vandergraafjolande@gmail.com

Mijn analyse

Lang geleden al kruiste de schrijnende geschiedenis van deze tiener mijn pad. De zaak was toen ook al jaren oud, ik schreef er een vrij uitgebreid artikel over in De Telegraaf waar ik in die tijd nog als misdaadverslaggever werkte. Nieuwe informatie of invalshoeken waren er niet. En die kwamen ook niet. Niemand reageerde met de gouden tip, iets dat volgens de doorgewinterde rechercheurs uit mijn netwerk sowieso zelden gebeurt. Het bleef stil. Doodstil.

Het liefst was ik lang onderzoek gaan doen naar dit afschuwelijke moordmysterie. Dat zat er toen niet in, er was simpelweg geen tijd voor. Later waren het vele tientallen andere cold cases – de meeste al net zo ernstig en verdrietig als deze – die mijn aandacht in beslag namen. Het bleef dus bij die ene reportage. Tot afgelopen zomer, toen Theo me vroeg om mee te denken en schrijven over deze zaak.

Gedachtesprongen

Eenvoudig was Theo’s opdracht niet. Er is immers praktisch niets bekend over de zaak van dit omgebrachte en gedumpte meisje. Een paar gedachtesprongen, om mee te beginnen.

Het verhaal van het meisje van Teteringen doet me hoe dan ook denken aan dat van An, Eefje, Julie en Melissa. Dat waren Belgische kinderen. Alle vier werden zij het slachtoffer van de Belgische seriedader Marc Dutroux. De meisjes werden misbruikt, gemarteld, opgesloten in een donkere kelder en bezweken halverwege de jaren negentig aan uitputting, honger en dorst. Zij vochten net als het meisje van Teteringen een doodsstrijd zó lang en pijnlijk, dat die lijdensweg met geen pen te beschrijven valt.

Een van de grote vragen is hoe ze heet, dat meisje van het Cadettenkamp in Teteringen. Fatima? Saïda? Of toch Grace, Ashi of Shanti? Waarom weten we na al die tijd nog steeds niet wie ze is?

Dichtbij

Dat een omgebrachte minderjarige niet te identificeren valt, maakte ik in mijn loopbaan als misdaadjournalist één keer eerder van heel dichtbij mee.

In de gruwelijke zaak van het meisje van Nulde – een vermoorde kleuter van wie in de zomer van 2001 lichaamsdelen op verschillende plekken in ons land aanspoelden – bleef eveneens een tijd onduidelijk wie ze was.

Ik volgde het onderzoek naar deze kindermoord intensief. Het was eveneens een misdaadraadsel waarvan je uren wakker kon liggen. Zo’n klein kindje dat nergens werd vermist. Dat kón eenvoudigweg niet.

Vaak kwam in die tijd bij mij de vraag boven waarom de familieleden van het meisje van Nulde geen alarm hadden geslagen. Dat gegeven wierp veel meer vragen op. Kwam dit kindje soms uit het buitenland? Of was het toch een Nederlandse kleuter?

Kindermoorden

Uiteraard hield ik in het achterhoofd dat veruit de meeste kindermoorden door een of beide ouders worden gepleegd. Maar dan zijn er altijd nog opa’s en oma’s, tantes en ooms of neefjes en nichtjes die het toch moet opvallen dat zo’n kleintje er opeens niet meer is. Familieleden die dan alarm zouden moeten slaan.

Niet in dit dossier. De doorbraak volgde pas maanden later nadat de Britse forensisch antropoloog Caroline Wilkinson bij het politieonderzoek was ingeschakeld. De Engelse maakte een gezichtsreconstructie in klei op het, in de Nieuwe Waterweg aangespoelde schedeltje van het meisje van Nulde.

Het gezichtje in klei werd door de politie vertoond in getuigenoproepen. Met succes. Ergens in het Zuid-Hollandse Dordrecht veerde een kleuterjuf op bij het zien van de beeltenis. Ze herkende het typerende kindergebit als dat van een van de kinderen uit haar klas. Een meisje dat al geruime tijd niet meer op school was verschenen, realiseerde ze zich. Verontrust meldde de onderwijzeres zich bij het onderzoeksteam van de politie.

Spanje

Het meisje van Nulde bleek inderdaad de verdwenen kleuterklasleerling: de vierjarige Rowena Rikkers uit Dordrecht. Ze bleek op een afschuwelijke manier om het leven te zijn gebracht door haar stiefvader en moeder die uiteindelijk in Spanje werden opgepakt en in Nederland werden veroordeeld. Andere familieleden hadden in de veronderstelling verkeerd dat Rowena bij dit koppel was. Zij hadden daarom geen aangifte van haar langdurige afwezigheid gedaan bij de politie.

Een paar jaar later speelde zich in Rotterdam net zo’n soort misdrijf af, waarbij in de Maas het lichaam van een jong tienermeisje werd aangetroffen. Een gezichtsreconstructie bracht aan het licht dat het ging om de twaalfjarige Géssica Gomes. Ook dit meisje was het slachtoffer van haar eigen vader geworden.

Hamvraag

De hamvraag is hier dus ook: waar bleven destijds de familieleden van het meisje van Teteringen? En waar zijn zij al die tijd daarna gebleven? Is er dan niemand van hen die in 1990 melding van de plotselinge vermissing van hun dochter, zus of nicht bij de politie heeft gedaan? Niemand die in de tientallen jaren die zouden volgen opnieuw naar de politie stapte of in wanhoop bij de pers aan de bel trok? Niemand?

Dat zou betekenen dat ook het meisje van Teteringen ten prooi viel aan haar eigen familieleden. Mogelijk haar ouders. Mogelijk een broer. Een familie die een groot en verschrikkelijk geheim met zich meedraagt. Al veel te lang.

Europa

Of zit het anders? Komt dit meisje uit een ver land waar haar vader en moeder, broers of zussen wel degelijk alarm sloegen bij de opsporingsautoriteiten? Is hun aangifte simpelweg nooit gekoppeld aan die vreselijke vondst in een dorp ergens in het noorden van Europa?

Ik houd dat voor mogelijk, zelfs in dit cybertijdperk, en daarom heeft Theo’s internationale getuigenoproep in mijn ogen veel zin. Er mag dan sinds 2006 een dna-profiel van het meisje zijn opgeslagen in de Nederlandse dna-databank; lang niet alle andere landen zijn zo voortvarend in het afnemen van dna bij familieleden van vermisten en uit de stoffelijke resten van ongeïdentificeerde lichamen.

Een troostrijke gedachte is dat het opgeslagen, genetisch materiaal van het meisje van Teteringen alsnog een match in een buitenlandse dna-databank kan opleveren. Misschien. Ooit.

Aanhoudingen

In dit bizarre en complexe dossier zijn er meer witte vlekken. Zo weten we niets over de aanhoudingen die er in dit politieonderzoek zijn geweest en die zijn vermeld in de coldcasekalender van 2018. Wie waren die verdachten? Welk bewijs was er tegen hen? En waarom is dat onderzoek op niets uitgelopen? Zijn zij uitgesloten, of is er onvoldoende bewijs?

En hoe zit het met de drie mensen die bij de plek van de lijkvinding zijn gesignaleerd en van wie kort na de vondst van het lichaam compositietekeningen zijn vrijgegeven? Een jongeman met blond haar en een oudere man en vrouw, beiden klein van stuk en gedrongen, en met getinte huidskleur. Is dat drietal ooit achterhaald?

Onbekend is eveneens wat de politie achterhoudt aan ‘daderwetenschappen’; feiten die alleen de moordenaar kan weten en waarmee de recherche bij een eventuele aanhouding van een verdachte wil kunnen verifiëren of het daadwerkelijk om de dader gaat.

Dubbel

Ik sta nogal dubbel tegenover dat eindeloze geheimhouden van specifieke informatie. Enerzijds is het begrijpelijk. De politie krijgt nu eenmaal regelmatig te maken met mensen die vanuit een psychische stoornis misdrijven opbiechten die zij helemaal niet hebben gepleegd. Controlevragen kunnen stellen om iemand uit te sluiten, is dan belangrijk.

Anderzijds: waarom cruciale gegevens jaar in, jaar uit – en in dit geval liefst drie decennia lang – in de knip houden wanneer je er een getuige mee kunt triggeren om naar voren te komen en zijn of haar verhaal te doen? Is het niet beter om bij sommige misdrijven wel zo snel mogelijk met heel specifieke informatie naar buiten te komen?

Manon Seijkens

Terwijl ik deze analyse schreef, werd in het dossier van de in 1995 vermoorde Manon Seijkens (8) juist bekendgemaakt dat dit meisje destijds is teruggevonden met heel kenmerkende damesschoenen aan haar voetjes. Had de recherche dat niet eerder actief en op grote schaal moeten communiceren, vraag je je af. Getuigen hadden die schoenen in 1995 of kort erna wellicht moeiteloos kunnen herkennen en mogelijk zelfs kunnen herleiden naar een dader.

Onbegrijpelijk dat er 25 jaar wordt gewacht. Het geheugen van getuigen wordt er na zo’n enorm lange periode echt niet beter op. Bovendien kunnen mensen die jarenlang – onwetend of niet – met waardevolle tips hebben rondgelopen, ons na zo’n groot tijdsverloop allang zijn ontvallen.

Gemiste kansen!

Publicaties

Publicaties zijn er sporadisch geweest, over het meisje van Teteringen. Maar nergens heb ik opzienbarende artikelen voorbij zien komen.

Opmerkelijk is hooguit het tv-programma van misdaadjournalist Peter R. de Vries waarin hij de Teteringse meisjesmoord in 2009 in verband brengt met de van oorsprong Antilliaanse crimineel Siegfried Saez. Saez’ naam werd al langere tijd genoemd bij een groot aantal criminele activiteiten en bij tal van liquidaties. In het Passageproces kreeg de Antilliaan jaren nadien levenslange gevangenisstraf opgelegd vanwege een dubbele moord in Antwerpen.

Wat de door De Vries veronderstelde link met de zaak van het meisje van Teteringen moet zijn, blijft in het programma over Saez meer dan schimmig. Evenmin geeft de verslaggever aan wat het motief van de crimineel zou moeten zijn geweest om een jong meisje lang vast te houden en te folteren. Hoewel De Vries Saez nogal stellig aanwijst, wordt elders in de uitzending terloops opgemerkt dat het in de zaak van Teteringen helemaal niet duidelijk is of het überhaupt wel om Siegfried Saez of een van zijn broers gaat, of dat een heel andere Saez wordt bedoeld.

Vraagteken

Verder is onbekend wie deze tip destijds aan de Vries zou hebben gegeven en wat de waarde van die informatie is. Of de politie ooit iets met dit vermeende spoor heeft gedaan, is ook al een groot vraagteken.

Ik vind het niet erg aannemelijk dat grote drugscriminelen met dit dossier te maken hebben. Als misdaadkopstukken informatie van de tiener hadden willen verkrijgen, dan had het meisje vanwege de angstaanjagende situatie waarin zij verkeerde ongetwijfeld al binnen een paar minuten verteld wat haar ontvoerders van haar wilden weten. Geen enkele reden om haar zo lang vast te houden en te folteren en het risico te lopen om te worden ontdekt.

Wie dan wel?

Glimp

De weerzinwekkende feiten van de zaak van het meisje van Teteringen weerspiegelen slechts een glimp van de moordenaar(s).

Vast staat dat het slachtoffer – gezien diepe wonden in haar polsen en enkels – lange tijd vastgebonden is geweest. Geen dagen, maar weken. Ze moet dus opgesloten zijn geweest in een ruimte op een afgelegen plek waar niemand haar heeft kunnen horen en ontdekken.

Een andere mogelijkheid is dat de dader haar gevangen zette in een geluidsgeïsoleerde ruimte. Zoiets is vaker vertoond. Wijlen seriemoordenaar Koos H. had de zolderkamer waar hij zijn slachtoffers – tienermeisjes – folterde en misbruikte behangen met dozen om hun kreten te smoren.

De plek waar het gemaltraiteerde lichaam van het meisje van Teteringen lag, zegt evengoed iets over de dader. Theo noemt het Cadettenkamp van 1990 in zijn boek een ware ‘Geheimtipp’. Het wandel- en recreatiegebied had in die tijd nog weinig of geen bekendheid onder het grote publiek, niet veel mensen wisten het te vinden.

Gedumpt

Omdat het stoffelijk overschot van het meisje van Teteringen aan het einde van de Galgestraat lag, voorbij de bebouwing, is het aannemelijk dat de moordenaar zijn slachtoffer vanuit een auto heeft gedumpt. Dat moet dan wel iemand geweest zijn voor wie dit gebied geen geheimen kende. Iemand die bekend is met de omgeving omdat hij in Teteringen of omgeving woont of woonde of in het gebied werkzaam was.

Het leidt geen twijfel dat de dader er genoegen in schepte de weerloze puber te pijnigen. Een wraaklustig ex-vriendje? Of een lustmoordenaar die een sadistische fantasie wilde waarmaken, een fantasie die onlosmakelijk is verbonden met geweld en seks? Het slachtoffer werd veelvuldig gemarteld, stelden deskundigen vast. Haar lichaam was overladen met brandwonden van sigarettenpeuken. Of het meisje seksueel is misbruikt, vertelt het verhaal niet. Het zou me niet verbazen.

Wel weten we dat ze werd aangetroffen met heel kort haar: haar haar moet op heel ruwe manier zijn afgeknipt of -gesneden. Alsof ze geen jonge vrouw met mooi, lang haar meer mocht zijn en gedepersonaliseerd moest worden.

Feestdagen

Ze werd als oud vuil weggegooid, waarschijnlijk al op zondag 23 december 1990. Pal voor de feestdagen, weg ermee!

Gewikkeld in een groene en een bruine deken, opgerold in een vloerkleed én met een rood doekje over haar hoofd, werd ze achtergelaten in de bosschages. Dat rode doekje zegt ook iets. Konden diegenen die haar dumpten het soms niet aan om haar gezicht te zien? Waren zij bekenden van haar?

Hoe dan ook duiken Belgische vingerwijzingen in dit dossier op. De tiener droeg een rode, ribfluwelen broek van een merk dat destijds alleen in België te koop was.

Lege

Bij de politie kwam bovendien een Marokkaanse familie in Antwerpen-noord in beeld. Mogelijk hadden zij te maken met een lege, witte Peugeot 305 met Belgisch kenteken en met panne die vlakbij de dumpplek werd aangetroffen. Een getuige zou hebben gezien hoe twee of drie mannen die uit de Peugeot stapten en een lift kregen van een andere wagen met Belgisch nummerbord.

Soms worden lang slepende, onopgeloste zaken als deze Brabantse cold case vlot getrokken met nieuw sporenonderzoek op zogeheten stukken van overtuiging (svo’s).

In dit geval zijn dat de kledingstukken van het meisje en de dekens, doeken en stukken tapijt waarin haar lichaam was gewikkeld; een pakket dat naar verluidt werd bijeengehouden met een stuk nylontouw.

Dna-technieken

Met de nieuwste dna-technieken kunnen er mogelijk contactsporen op die spullen worden veiliggesteld. Het gaat dan om dna uit bijvoorbeeld huidcellen van de dader die zijn achtergelaten op de kleding of op het materiaal waarmee het stoffelijk overschot werd ingepakt. Een kanshebber is dan vooral het stuk touw waarop door de dader waarschijnlijk kracht is uitgeoefend en waarop dus veel huidcellen kunnen zijn achtergelaten.

Vereiste is uiteraard dat deze stukken van overtuiging bewaard zijn gebleven. Je zou denken dat politie, OM en NFI voorzichtig omspringen met zulk materiaal uit moordzaken. Niets is minder waar. In het verleden is mij in tal van andere zaken gebleken dat zulke stukken waren zoekgeraakt. Verdwenen. Soms doken ze weer op. Vaak niet.

Reeks

Hoe is dat in dit dossier? Tijdens het schrijven van deze analyse heb ik de politie Zeeland-West-Brabant een reeks vragen gesteld. Over scenario’s, eerdere verdachten, eerdere onderzoeken. Maar vooral over die svo’s. Zijn de kleding, de dekens, het touw en het tapijt er nog? Komt er, met de allernieuwste en gevoelige onderzoeksmethoden die er nu zijn, nog dna-onderzoek op die spullen?  

Vlak voor het ter perse gaan van Theo’s boek ‘Het Meisje van Teteringen’, antwoordde de politie per mail. Een telefoongesprek, waar ik bij de voorlichter om gevraagd heb, was kennelijk te veel moeite.

Een rechercheur van het Zeeuws-Brabantse coldcaseteam liet weten de uitgebreide aandacht die Theo heeft voor de zaak van het meisje van Teteringen te waarderen en te hopen dat zijn boek een bijdrage levert aan een oplossing. Ze blijft ook graag op de hoogte van eventuele ontwikkelingen, gaf ze aan.

Vergeten

Maar vervolgens beantwoordde zij geen enkele vraag die we over deze compleet vastgelopen, stokoude en nagenoeg vergeten zaak hebben gesteld. Volgens de rechercheur is dat ‘schadelijk voor eventueel vervolgonderzoek in de toekomst’. Wanneer ze ‘informatie over bijvoorbeeld dna zou delen’ dan zou dat volgens haar bovendien ‘de kans op succes in deze zaak in de toekomst kunnen verkleinen’.

De kans op succes verkleinen… In een hopeloos vastgelopen zaak uit 1990… Wát een geleuter. Wát een onzin ook!

Zoals te doen gebruikelijk lopen we bij de Nederlandse politie tegen een gesloten deur aan. Tja. We mochten er eens achter komen dat er al heel lang geen bal meer in dit dossier is gebeurd. Of dat die stukken van overtuiging er allang niet meer zijn.

Raadgever

Ik legde de kwestie voor aan mijn beste contact en raadgever in zulke zaken: Dick Gosewehr.

Dick is oud-politieman met liefst dertig jaar ervaring bij de recherche. Hij is bovendien voormalig lid van een coldcaseteam van de politie. Met Dick onderzocht ik de afgelopen twaalf jaar een groot aantal onopgeloste moorden en verdwijningen en diverse verdachte sterfgevallen. We legden tevens een tweetal gerechtelijke dwalingen bloot. Zeven zaken beschreven we vorig jaar in ons boek ‘Moordsporen, op zoek naar de waarheid achter cold cases’.

De voormalige rechercheur dacht er geen seconde over na. Het is kristalhelder wat Dick van de standpunten van het coldcaseteam in Brabant vindt:

 “Dit kulantwoord toont aan dat de politie in deze zaak niets weet, niets doet en ook niets wil”, klonk het deze zomer aan de andere kant van de telefoon. ”Alsof het ook maar iets zou uitmaken en de zaak zou beïnvloeden, wanneer bekend werd of er in deze zaak wel of geen dna is. Dat is niet zo. Dit is dus gewoon onwil. Zeer waarschijnlijk is men bang dat bij het verstrekken van informatie zal blijken dat de politie in dit dossier tekort is geschoten zoals bij zoveel coldcasezaken het geval is. De politie vindt jullie vervelend en wil niets over deze zaak kwijt.”

Jammer

Jammer. Zó jammer en zó dom. Over gemiste kansen gesproken.

Dan zit er maar één ding op, wat mij betreft. We doen zelf een getuigenoproep, vandaag ook overgenomen op Omroep Brabant. Wie dit leest en wie meer weet over deze gruwelijke en onvoorstelbaar trieste zaak, wordt vriendelijk en erg dringend verzocht om contact op te nemen met Theo of met mij. Zelfs al is dat met een anonieme boodschap.

Met kerst 1990 werd ze voor oud vuil achtergelaten en kreeg ze een naamloos graf. We staan aan de vooravond van kerst 2020. Het is tijd dat het meisje van Teteringen haar naam terugkrijgt. Het is tijd ook dat de volstrekt gewetenloze moordenaars van dit weerloze slachtoffer die al sinds 1990 onbelemmerd rondlopen, worden opgespoord, opgepakt én bestraft. Denk je daarom met ons mee?

Reageer – als je informatie voor ons hebt – graag bij onderzoeksjournalisten Theo Jongedijk en Jolande van der Graaf of bij oud-rechercheur Dick Gosewehr. Dat kan via: theojongedijk@outlook.com, vandergraafjolande@gmail.com of gosewehr@ziggo.nl Je kunt ervan op aan dat je gegevens discreet worden behandeld. Anoniem reageren kan uiteraard ook. Maar houd je niet langer stil!

Je kunt verder kijken op de website van Theo Jongedijk en luisteren naar het lied dat hij met dorpsgenoten van orkest KlaarWakker in Teteringen schreef. Je helpt ons ook bijzonder met het delen van deze tekst op de sociale media. Bovendien ben ik altijd blij met een financiële bijdrage voor mijn onbezoldigde werk en om deze website in de lucht te kunnen houden.