‘OverLeven’, een documentaire die de pijnlijke nasleep van de moord op mijn zus Nadia van de Ven voor ons als nabestaanden in beeld brengt, ging drie maanden geleden in première. De film is gemaakt door journalist Richard Grootbod.
Ik leerde Richard kennen in de nazomer van 2012 tijdens een verhalenbeurs die auteurs in contact brengt met uitgevers, teksteditors, vormgevers en journalisten.
Richard werkte als verslaggever voor RTV Utrecht. Omdat mijn zus Nadia in Utrecht om het leven is gebracht, heeft deze omroep in tegenstelling tot de landelijke media veel aandacht besteed aan de zoektocht naar de voortvluchtige dader. Ook de rechtszaken die na de arrestatie van Nadia’s moordenaar volgden, werden intensief gecoverd door de Utrechtse omroep.
Hogeschool
Toen zij werd doodgeschoten, was Nadia parttime projectleider bij ImTech, een IT-bedrijf in Den Haag. Ze zat in het laatste jaar van haar studie Technische Informatica aan de Hogeschool Utrecht.
In april 2002 had Nadia de relatie met haar vriend verbroken, ze woonde daarna een tijdje bij onze moeder. In augustus van datzelfde jaar kwam een appartementje in hartje Utrecht vrij. Uiteindelijk heeft Nadia daar nog geen zes weken gewoond…
De sociale media stelden in 2002 nog niet veel voor. Internet op de mobiele telefoon stond in de kinderschoenen. Ik herinner me dat mijn gsm toen een maximale opslagcapaciteit van 35 sms-berichten had.
Contrast
Het contrast met de huidige digitale wereld is enorm. Was mijn zus anno 2020 het slachtoffer geworden van zo’n ernstig misdrijf, dan hadden Twitter, Facebook en LinkedIn bol gestaan van de nieuwsberichten en steunbetuigingen. Tegenwoordig is het hele land immers binnen een uur geïnformeerd over urgente en onthutsende nieuwsfeiten.
Omdat dit destijds allemaal nog niet bestond, was de berichtgeving over de moord op Nadia buiten de stad en gemeente Utrecht naar de huidige maatstaven erg summier.
Nadia was enorm geliefd bij haar familieleden, vrienden en kennissen. Mijn zus had een zeer uitgesproken mening en een meer dan aanstekelijk gevoel voor humor. Ze hield enorm van gezelligheid.
Slagen
Een goede vriendin omschreef haar als ‘een vechter, een doorzetter, iemand die zelden tot nooit opgaf. Als Nadia iets voor mogelijk achtte, dan moest en zou dat slagen. En niet alleen slagen, eigenlijk moest het vrijwel perfect zijn. Het gekke is dat haar dat meestal nog lukte ook’.
Daar waar haar vriendinnen, studiegenoten of collega’s vaak dachten aan opgeven omdat de kans van slagen klein was, wist Nadia iedereen te motiveren om juist door te gaan. Vaak met prachtige resultaten.
Haar sociale kant was haar overtreffende kant. Ook wanneer Nadia zich soms ellendig voelde, bleef ze openstaan voor haar omgeving door te luisteren naar problemen van anderen en door interesse in hun levens te tonen. Ze was altijd in voor een goed gesprek, gaf graag adviezen en was nooit te beroerd om een stevige knuffel uit te delen als iemand die nodig had.
Documentaire
Tien jaar na haar tragische dood, voelde ik de behoefte om een blijvende herinnering aan haar neer te zetten. Tijdens de kennismaking met Richard, vroeg ik hem dan ook of hij een film over het leven van Nadia wilde maken. Voor Richard was meteen duidelijk dat het een sterke zaak is. Het moest geen film maar een documentaire worden, besloot hij. Met mijn moeder en mij in de hoofdrol.
Op 29 december 2012, de dag dat ik mijn gedichtenbundel ‘Parels van Verdriet’ publiceerde, filmde Richard ons voor het eerst. Uiteindelijk heeft hij mijn moeder en mij 6,5 jaar met zijn camera gevolgd.
De documentaire brengt ons verhaal in beeld en laat zien hoe ingrijpend het is wanneer een familielid wordt omgebracht. Als nabestaanden moesten wij letterlijk zien te overleven om niet ten onder te gaan aan het onbegrip en het onrecht waarmee we ongevraagd werden geconfronteerd.
Portret
De productie is tevens een portret van onze tien jaar durende strijd om rechtvaardigheid. Daarbij werden we heen en weer geslingerd tussen wanhoop, verdriet en optimisme. De ene keer waren we stukken moediger en hadden we meer doorzettingsvermogen dan de andere keer.
Indirect is ons verhaal een aanklacht tegen het huidige rechtssysteem en tegen de overheid. Want die overheid zorgt in onze ogen beter voor de bescherming van de rechten van verdachten en daders, dan voor slachtoffers en nabestaanden. Het is tijd dat daarin verandering komt.
Peter R. de Vries zei eerder op tv dat iedereen de documentaire zou moeten zien. Ik hoop dat dat gebeurt, zodat er meer begrip komt voor nabestaanden.
De documentaire over Lucinda en haar moeder vind je hier. Wil je Lucinda’s vorige column ook lezen? Die staat hier.