Toen mijn zus Nadia volkomen onverwacht overleed, was mijn moeder voor mij het belangrijkste familielid om steun en troost bij te zoeken. Maar het moeilijke was uiteraard dat zij zelf ook gigantisch veel verdriet om het verlies van Nadia had.
In de diepste dalen van je leven zoek je als mens automatisch steun bij de personen die je het dierbaarst zijn. Maar wat doe je als jouw naaste het zelf ook moeilijk heeft?
Natuurlijk kan je dan nog steeds bij elkaar terecht voor ondersteuning. Maar tegelijkertijd wil je voorkomen dat je hem of haar extra belast met je verdriet. Daarom is het belangrijk dat je ook terecht kunt bij een onafhankelijk derde. Een betrokken hulpverlener of vrijwilliger die ervaring heeft in het omgaan met complex verdriet.
Samen
Regelmatig triggerde mijn verdriet, ook het verdriet bij mijn moeder. Uiteindelijk mondde dit er vaak in uit dat we samen zaten te huilen. Juist omdat je zoveel van je ouders houdt, wil je hen niet continu belasten met jouw gevoelens.
Met het tonen van je verdriet of je boosheid kun je het de ander onbedoeld een stuk moeilijker maken. Zo rouwde mijn moeder niet alleen over haar dochter die vermoord was. Ze rouwde ook omdat ze zag en voelde hoezeer ik als haar andere dochter worstelde om mijn leven weer op te pakken. Ik was me er terdege van bewust hoeveel pijn mijn verdriet haar deed. Omgekeerd raakte haar verdriet mij tot in het diepst van mijn ziel.
Het niet willen belasten van je ouders met je verdriet is een thema dat ik vaak hoor van mensen die ook een broer of zus hebben verloren. Ongeacht de doodsoorzaak zijn zij net als ik zoekende in het vinden van een balans tussen open zijn over hun eigen verdriet en het bieden van ruimte en steun aan hun ontroostbare ouders.
Verantwoordelijk
Daar komt bij dat zij zich zich vaak verantwoordelijk voelen voor de achtergebleven partner en eventuele kinderen van hun overleden broer of zus en daarom proberen om ook die familieleden op te vangen.
Het managen van je eigen emoties én die van je omgeving is een onmogelijke opgave. Het voelt als lopen over een smal koord. Vaak leidt dit ertoe dat broers en zussen van een overledene hun eigen rouwproces uitstellen omdat ze teveel tijd en energie kwijt zijn aan het zorgen voor hun omgeving.
Gaandeweg nam ik mijn moeder meer en meer in bescherming voor mijn verdriet. Ik vertelde haar dan slechts summier dat het niet zo goed met mij ging omdat ik die dag of de dagen ervoor enorm in de put had gezeten. Het gemis van mijn zus was allesoverheersend en vaak verlammend.
Hetzelfde
Omgekeerd deed mijn moeder hetzelfde. Ze liet haar tranen wel de vrije loop wanneer ze mij zag, maar als ik haar over de telefoon sprak, zei ze vaak dat ‘het wel ging.’ Ook wanneer dat helemaal niet zo was.
Voor mij was het essentieel dat ik in de maanden na Nadia’s overlijden ook bij iemand anders dan mijn moeder terecht kon. Iemand bij wie ik mij niet groot hoefde te houden, iemand die niet persoonlijk was geraakt was door de moord op mijn zus.
Die ander was voor mij Wim, een vrijwilliger bij Slachtofferhulp Nederland. Al enkele dagen na Nadia’s dood kwam hij voor het eerst langs. Omdat casemanagers in 2002 nog niet bestonden mocht Wim officieel slechts zes maanden bij mijn zaak betrokken blijven. Gelukkig koos hij er uit eigen beweging voor om het contact met mij niet af te breken.
Reddingsboei
Ruim een jaar lang sprak ik Wim tenminste twee keer per maand. Wim luisterde uren naar mij. Bij hem mocht ik ongegeneerd huilen en boos of verongelijkt zijn. Ik mocht onredelijk zijn, ik mocht zonder gêne zeggen wat ik dacht, wat ik voelde, waarnaar ik verlangde. Niets vond hij vreemd en niets veroordeelde hij. Wim was mijn reddingsboei. Bij hem was ik nooit bang dat mijn pijn hem emotioneel teveel zou worden. Hij was er voor mij toen mijn vader stierf. Hij was er tijdens de rechtszittingen en bij de ontelbare moeilijke momenten die daarna nog volgden.
Wim is geen professionele hulpverlener, geen psycholoog, coach of therapeut. Hij is een man met veel levenservaring en heel veel geduld. Hij investeerde in mij door ruimschoots de tijd voor mij en mijn verhaal te nemen, ook toen hij daartoe volgens de toen geldende normen niet meer verplicht was. Het heeft ertoe geleid dat we een diepe vertrouwensband opbouwden. Ik ben hem daar tot op de dag van vandaag intens dankbaar voor!
*Lees je graag meer columns van Lucinda? Kijk dan hier.
Rouwen is zwaar, maar het leven gaat verder. Hoe zou het gevoel zijn voor de ouders van de moordenaar, nu. Heb je daar ooit aan gedacht. Wat hun zoon heeft gedaan is niet niks. Als je zelf kinderen zult hebben dan beschermd je je kind. Het is niet goed te praten. Ooit zei mijn schoonvader ieder nabestaanden heeft zijn verdriet en problemen. Zo is mijn vrouw haar schoonfamilie kwijt. Zij werd niet netjes behandeld. Helaas is hier geen aandacht voor, maar mijn vrouw heeft er nog altijd verdriet van. Probeer te genieten van het leven een schade vergoeding lost niks op. Ga door, met je man.
Ton je schrijft of er gedacht is aan de ouders van de moordenaar ? Jazeker komen die ter sprake in de documentaire ”Overleven” en deze ”ouders” deden er alles aan om de nabestaanden van dit geweldmisdrijf te dwarsbomen op alle foute manieren , die er maar bestonden. Dat kun je er niet bijhebben als je zo veel verdriet hebt om deze zinloze moord op je zus !