Wat moet je als je gestalkt wordt, de politie je lastig vindt en er zelfs geen aangifte van je wordt opgenomen? Ik kom het tegen in mijn werk als strafrechtadvocaat.
Op maandag een verdachte van een geweldsdelict bijstaan, op dinsdag een slachtoffer van stalking vertegenwoordigen; ik draai daar mijn hand niet voor om. Mijn naam is Bo Maenen. Ik ben 24 jaar oud en ik ben inmiddels bijna een jaar strafrechtadvocaat bij de bekende strafpleiter Sjoerd van Berge Henegouwen in Maastricht.
Strafrechtadvocaat worden is altijd al mijn droom geweest. Als kind was ik niet weg te slaan bij CSI en de tv-programma’s van Peter R. de Vries. Toen ik een jaar of acht was moest mijn vader, docent op een middelbare school, getuigen in een strafzaak. Fascinerend vond ik dat! Inmiddels maak ik zelf deel uit van die wereld en sta ik zowel verdachten als slachtoffers in strafzaken bij.
Een tijdje terug vertegenwoordigde ik een jonge vrouw die al jaren slachtoffer is van stalking. Ik herken veel problemen uit haar zaak in het vernietigende rapport dat de Inspectie van Justitie en Veiligheid onlangs over de zaak van het vermoorde meisje Hümeyra uitbracht. Dat rapport legt namelijk ook in algemene zin een aantal herkenbare problemen in stalkingszaken bloot.
Het inspectieonderzoek maakt duidelijk dat een actieve rol van de politie in dit soort zaken erg belangrijk is. Tijdens het strafproces tegen een verdachte van stalking moet de stelselmatigheid van het stalkingsgedrag worden aangetoond.
Het opbouwen van een strafdossier door de politie is dus cruciaal.
In de wet staat duidelijk dat de politie verplicht is om aangiftes op te nemen. Dat geldt uiteraard ook voor stalkingszaken. In een ideale situatie neemt de politie een aangifte op en stuurt die door naar het Openbaar Ministerie. Het OM kijkt vervolgens of het gaat om een bewijsbaar strafbaar feit waarvoor iemand vervolgd kan worden.
Maar de realiteit is anders. De politie gaat wat graag op het stoeltje van het OM zitten. In zaken die op het eerste gezicht bewijsproblemen kunnen opleveren, krijgen slachtoffers vaak te horen dat de politie de aangifte niet opneemt. Als argument wordt dan meestal aangevoerd dat er niet succesvol vervolgd kan worden.
Ook in de Hümeyra-zaak hield de politie zich volgens de inspectie te zeer bezig met de vraag of het stalken wel kon worden bewezen. Ondertussen werden de meldingen van het meisje niet door de politie vastgelegd.
Precies datzelfde probleem deed zich in de zaak van mijn cliënte voor. Zij werd al enige tijd gestalkt door een oude bekende. Hij belaagde haar zowel op straat als via internet. De man ging zelfs zo ver dat hij dode dieren in haar tuin achterliet!
Aanvankelijk nam de politie een aantal aangiftes op en werd er door tussenkomst van een advocaat een straatverbod geregeld. Maar in de loop van de tijd veranderde de houding van de politie. Mijn cliënte maakte nog steeds van elke contactpoging of overtreding van het straatverbod een melding. Maar de politie deed daar niets mee.
Het slachtoffer is toen verschillende keren verhaal gaan halen op het politiebureau. Gevolg was dat de politie een aversie tegen haar kreeg. Zo werd er tegen de vrouw gezegd dat zij niet zo vaak moest langskomen en zoveel meldingen moest maken. Met andere woorden: de politie voelde zich gestalkt door mijn cliënte.
Ze liet het er niet bij zitten. Mijn cliënte werd immers nog steeds gestalkt en de dader liep vrolijk rond en voelde zich ontastbaar. Steeds deed ze daarvan melding bij de politie. En steeds gebeurde er niets.
Uiteindelijk moesten de lokale politieagenten van hogerhand bevolen worden om weer aangiftes op te nemen. Toen ik mijn cliënte daarbij vergezelde, werd me snel duidelijk dat zij nog steeds niet serieus werd genomen. In mijn bijzijn werd haar door een agente verteld dat het verspilde moeite was, dat het moeilijk zou worden om aan te tonen dat de dader haar vanaf fake-accounts stalkte. Toen ik de politievrouw erop wees dat zij verplicht is om de aangifte op te nemen, reageerde de agente zelfs verbaasd.
Inmiddels komt mijn cliënte nog nauwelijks buiten. Ze is bang voor wat zij nog kan verwachten van haar stalker. Door een slordig en onvolledig politiedossier is haar stalker nog steeds niet succesvol vervolgd.
Wordt ook in deze zaak gewacht tot het flink mis gaat? Het wordt hoog tijd dat de politie haar aangifteplicht serieus gaat nemen zodat slachtoffers van stalking niet langer genoodzaakt zijn om de politie achter de broek te zitten.