Met regelmaat worden in Nederland hennepkwekerijen opgerold. Zo ook in de gemeenten waar ik werk.
Mijn naam is Juliette Kruizinga. Sinds 2002 ben ik werkzaam voor diverse gemeenten, de afgelopen vijf jaar als sociaal rechercheur voor de sociale dienst. In mijn columns voor Femke Fataal neem ik je de komende tijd mee naar de wereld van het bestrijden van uitkeringsfraude.
Melding
Mijn werk begint meestal met een melding van een burger of met een signaal van een collega of andere instantie.
Eerst moet dan een inschatting worden gemaakt of de zaak alleen bestuursrechtelijk of ook strafrechtelijk moet worden afgedaan. In de regel leiden zaken met een benadelingsbedrag van vijftigduizend euro of meer óók tot een strafrechtelijk traject. Er bestaan een paar uitzonderingen. Zo volgt op de combinatie van sociale zekerheidsfraude met een of meer (andersoortige) strafbare feiten, zoals hennepteelt, áltijd een straftraject.
Zo kreeg ik een tijdje geleden een melding van politiemensen dat zij in de woning van Frits* op een professioneel ingerichte hennepkwekerij waren gestuit. Frits, een alleenstaande man van 45, ontving een bijstandsuitkering omdat hij geen werk had.
Hennep
Uit de informatie van de politie bleek dat er zo’n vierhonderd planten in de woning van Frits waren aangetroffen. Verder ging het om allerlei materialen voor het kweken van hennep zoals koolstoffilters en assimilatie-lampen. De politie had de planten en materialen in beslag genomen en vernietigd. Uit het onderzoek door de recherche en de netwerkbeheerder was verder duidelijk geworden dat er illegaal stroom was afgetapt.
Wie een bijstandsuitkering ontvangt, is verplicht om alles aan de sociale dienst te melden dat van invloed kan zijn op het recht en de hoogte van zijn of haar uitkering. Dat heet de inlichtingenplicht. Zo behoorde Frits te melden dat hij begonnen was met het kweken van hennep. Ook had hij moeten melden hoeveel hij er mee verdiende.
Verboden
Omdat het kweken van hennep verboden is, gaat natuurlijk niemand die praktijken daadwerkelijk melden aan de sociale dienst. Zo ook Frits niet.
Ik ontbood de man voor een verhoor op het politiebureau. Frits vertelde dat hij onder bewind stond en niet goed kon rondkomen van zijn leefgeld. Hij ontving een bedrag van veertig euro per week om van te leven, was zijn verhaal. Maar Frits had ook pijnklachten. Behalve diverse medicijnen gebruikte hij ook cannabis.
Frits gaf aan zelf helemaal verantwoordelijk te zijn voor de kwekerij. Zijn bedoeling was om een deel zelf te houden voor eigen gebruik en de rest te verkopen.
Bijzonder
Volgens het Openbaar Ministerie wordt bij een hoeveelheid van vijf planten of minder aangenomen dat er geen sprake is van ‘beroeps- of bedrijfsmatig handelen’. Met andere woorden: het telen van vijf hennepplanten of minder is weliswaar verboden, maar wordt niet strafrechtelijk vervolgd. Frits had echter heel wat meer dan vijf planten in zijn kwekerij gehad. Bovendien vond ik het wel bijzonder dat deze man van een weekgeld van veertig euro alle materialen had kunnen kopen.
Frits heeft zich door niet aan de sociale dienst door te geven dat hij zich bezighield met het telen van hennep, strafbaar gemaakt aan artikel 227b van het Wetboek van Strafrecht. Dat komt er in het kort op neer dat hij heeft verzuimd om de nodige inlichtingen te verstrekken die van belang zijn voor het beoordelen van het recht op en de hoogte van zijn uitkering.
Geoogst
Uit informatie van de netwerkbeheerder bleek dat er niet eerder in de kwekerij was geoogst.
Frits heeft uiteindelijk niets met zijn hennep verdiend. Wel heeft hij een nota van de netwerkbeheerder van zo’n vijftienhonderd euro ontvangen, werd door de gemeente een bedrag van tweeduizend euro teruggevorderd en is Frits ook nog eens door de woningbouwvereniging uit zijn huis gezet. En dan moet hij zich nog bij de strafrechter gaan verantwoorden.
Moraal van dit verhaal: bezint eer ge begint!
*De naam ‘Frits’ is gefingeerd om privacyredenen.