Rampzalig politieonderzoek in zaak Angelique Hendrix en Mirjam Verboort

‘Een enorme doorbraak in het onderzoek’, noemt de politie de recente identificatie van stoffelijke resten van tiener Angelique Hendrix die maar liefst 34 jaar lang voor vermist werd gehouden. Wie de gang van zaken in deze vermoedelijke moord en de latere moord op een goede vriendin van Angelique tegen het licht houdt, komt tot een andere slotsom. Het politieonderzoek in beide zaken was in werkelijkheid decennialang een regelrechte ramp. 

Angelique’s broer Louis Hendrix wordt inmiddels bijgestaan door advocaat Esther Vroegh. “Er zijn heel wat kwesties waarover ik namens mijn cliënt opheldering ga vragen”, zei de raadsvrouw gisteren tegen deze misdaadsite. “Er lijkt wel erg veel te zijn misgegaan in de wijze waarop deze moorden door de politie zijn onderzocht.”

Plotseling

Angelique Hendrix (18) was op de dag van haar vermissing in 1990 op weg naar haar vriendin Mirjam Verboort uit het naburige Elsloo. Het leek alsof ze die dag van de aardbodem werd weggevaagd. Ook Mirjam raakte een paar jaar erna plotseling vermist. De stoffelijke resten van dit meisje werden in 1998 – twee jaar na haar verontrustende verdwijning – in het naburige Stein gevonden. Mirjam is niet ouder dan 25 geworden.

Angelique Hendrix is pas de afgelopen weken geïdentificeerd door een dna-match in de bij Interpol ondergebrachte, internationale database I-Familia. Nu pas blijkt dat de schedel van de tiener al in 1991 in het pal over de grens gelegen, Belgische Maasmechelen is aangetroffen. De politie geeft inmiddels toe dat de twee hartsvriendinnen moeten zijn omgebracht en dat het vrijwel zeker om één dader gaat. 

De link tussen deze zaken en de moordenaar van de twee meisjes had met gedegen recherchewerk echter al tientallen jaren geleden ontdekt kunnen worden. 

Onder toezicht

Terug naar 1990. Angelique Hendrix, een tiener die onder toezicht staat van een gezinsvoogd, stapt op vrijdag 13 juli dat jaar in haar woonplaats Stein op haar fiets. Achterop zit haar acht jaar jongere broer Louis die ze langs de Heerstraat vlakbij hun ouderlijk huis afzet. Louis ziet zijn grote zus daarna wegrijden in de richting van Elsloo. Ze gaat naar haar destijds 19-jarige vriendin Mirjam die in Elsloo bij een liefst veertig jaar oudere oom van Angelique vertoeft.

Als Angelique niet meer thuiskomt, doet haar moeder hoogst verontrust nog dezelfde dag aangifte bij de politie. Uit een bericht in het Limburgs Dagblad wordt duidelijk dat de vermissing daar meteen wordt geparkeerd als een probleemmeisje dat de biezen heeft gepakt en ongetwijfeld wel weer opduikt. ‘Mede op grond van ambtelijke informatie over de situatie in het gezin bleef de politie in Stein lange tijd geloven dat het meisje gewoon was weggelopen’, schrijft de krant later. ‘De moeder van Angelique kreeg in die tijd keer op keer te horen dat haar dochter vandaag of morgen wel weer zou terugkeren.’

Maar Angelique en haar groene fiets met het witte mandje blijven spoorloos. Door de schromelijke onderschatting van de ernst van de situatie stuurt de politie pas een maand nadien een opsporingsbericht naar de media. Dat levert, zo blijkt uit krantenberichten, een handjevol waardeloze tips op van mensen die menen Angelique nog te hebben gezien, een fenomeen dat zich bij elke vermissing voordoet en te maken heeft met de beperkte capaciteit van het menselijk geheugen.

Dringend

Acht maanden later, in maart 1991, doet de politie op dringend verzoek van Angelique’s moeder nog maar eens een oproepje in kranten. Hoewel het vermiste meisje helemaal niet in staat is om voor zichzelf te zorgen, geen geld, kleding of persoonlijke spulletjes bij zich heeft, geen geld meer opneemt van haar rekening en er sinds juli 1990 niets meer van Angelique door haar familie en voogd is vernomen, blijft de plaatselijke recherche ook dan achterover leunen. ‘De politie sluit een misdrijf niet uit maar vermoedt dat Angelique van huis is weggelopen’, schrijft het Limburgs Dagblad maar weer op 14 maart 1991. 

(de tekst gaat verder onder de foto)

Tal van onderzoekshandelingen die bewijsmateriaal hadden kunnen opleveren, blijven door die passieve houding achterwege. “Mirjam en met name ook die oom van Angelique hadden destijds uitvoerig door de recherche gehoord moeten worden”, zegt oud-rechercheur Dick Gosewehr. “Hoe was de relatie tussen deze veel oudere man en beide meisjes? Bij een goede rechercheur had dat gegeven direct vragen opgeroepen en was het tot op de bodem uitgezocht. Verder had er onderzoek moeten komen in de woning naar mogelijke sporen en een buurtonderzoek gehouden moeten worden waar bij omwonenden naar eventueel verdachte zaken was geïnformeerd.” 

Dat alles gebeurt niet. Een woordvoerder van de politie zegt er nu over: “Er is toen niet uitgegaan van een misdrijf. En er is inderdaad geen onderzoek gedaan zoals we dat vandaag de dag zouden doen.”

Scherp

Tien maanden na Angelique’s verdwijning is er een ontwikkeling die de recherche in Limburg zonder meer op scherp had moeten zetten. Pal over de grens, hemelsbreed nog geen twee kilometer verderop, vinden wandelaars op Tweede Pinksterdag 1991 langs een voetpad aan de Halstraat in het Belgische Maasmechelen een menselijke schedel.

In krantenarchieven is er niets over terug te vinden. Mogelijk is de vondst nooit publiekelijk gemaakt. Uiteraard zijn de politiekorpsen aan beide zijden van de grens echter wel degelijk op de hoogte van zulke ontwikkelingen. Heeft de politie in Stein destijds actief bij de Belgische politie geïnformeerd of het Angelique’s schedel kon zijn? Op die vraag gaf de Limburgse politie de afgelopen dagen geen antwoord. Er wordt slechts over gezegd dat ‘de schedel toentertijd door een Belgische wetsgeneesheer (lees: patholoog) is onderzocht’ en dat ‘er op basis van die bevindingen geen indicatie was dat de schedel overeenkwam met die van een achttienjarige vrouw’.

Dat betekent dat de schedel toen is gelabeld als stoffelijke resten van een ouder iemand. Zulke fouten zijn niet uniek en worden ook in ons land gemaakt. Zo beschrijven oud-rechercheur Dick Gosewehr en ik in ons boek ‘Moordsporen’ hoe stoffelijke resten van de in Tilburg verdwenen Karel Besselsen ruim twintig jaar geleden door het NFI werden beoordeeld als die van een oude man. Onderzoek bleef uit, de moordenaar van Karel kon door al die blunders later niet meer strafrechtelijk vervolgd en veroordeeld worden voor moord.

Tweede vermissing

We keren terug naar de zaak van Angelique Hendrix. Ook in de jaren die volgen blijft het stil rond haar verdwijning. En dan raakt op 7 juni 1996 opnieuw een Limburgs meisje vermist onder meer dan zorgelijke omstandigheden. Het gaat uitgerekend om Angelique’s vriendin, de dan 25-jarige Mirjam Verboort die jarenlang een relatie had met Angelique’s oom en inmiddels een kind met hem heeft.

De auto waarin Mirjam reed, wordt die dag leeg teruggevonden achter een kerk in Oud-Stein. Van Mirjam zelf ontbreekt elk spoor.

Het spreekt vanzelf dat op dat moment alle alarmbellen bij de politie hadden moeten rinkelen en er een diepgravend onderzoek naar een vermoedelijke, dubbele moord had moeten komen. Maar alwéér zijn de Limburgers niet tot enige actie te porren.

De politie zegt nu dat er in 1996 onderzoek werd gedaan naar de verdwijning en dat daarin ‘ook de vermissing van Angelique is meegenomen’. Maar hoe serieus waren die naspeuringen? Een getuigenoproep kwam er niet, er is in de pers in die tijd weinig of niets over de vermiste Mirjam terug te vinden en van een moordonderzoek is in de verste verte geen sprake. 

Zo wordt de auto die Mirjam gebruikte zelfs niet op sporen onderzocht. ‘De omstandigheden gaven daartoe geen aanleiding’, zei een politiewoordvoerder deze week. Verder blijven ook een buurtonderzoek, een getuigenoproep en een sporenonderzoek in de voormalige woning van Mirjam uit. Allerlei mogelijk bewijsmateriaal wordt dus ook in deze vermissing niet veiliggesteld.

Geblunderd

Anderhalf jaar later blijkt hoezeer er geblunderd is. Spelende kinderen stuiten op zaterdag 17 januari 1998 op een braakliggend terrein bij de haven van Stein op een schedel en enkele beenderen. Het zijn onomstotelijk enkele stoffelijke resten van Mirjam Verboort, toont forensisch onderzoek dan aan.

Naar haar overige lichaamsdelen wordt die dagen vergeefs gezocht. Alles wijst erop dat de dader de beenderen pas later in dit afgelegen perceel heeft gedumpt.

Was dit dan het moment voor de politie om een groot onderzoek naar een vermoedelijke dubbele moord op te tuigen? Nee dus. Er volgde weliswaar onderzoek in de woning van Mirjams partner die even in beeld was als mogelijke verdachte. Niet in beide zaken, overigens. “De oom van Angelique is destijds alleen als verdachte aangemerkt in de zaak van Mirjam”, verklaarde de politie deze week na vragen door deze site. De man krijgt later een schadevergoeding en zou inmiddels zijn overleden.

Spontaan

Een weldenkend mens kan er met zijn hoofd niet bij. Twee meisjes, innig bevriend, die allebei onder zeer verdachte omstandigheden verdwijnen en van wie er één later blijkt te zijn omgebracht. Ook dat laatste wordt in die tijd echter door de politie in het midden gehouden. In 1998 zegt de Limburgse politie in plaatselijke media doodleuk niet zeker te weten of Mirjam Verboort door een misdrijf om het leven kwam. Kennelijk dacht de politie toen dat een 25-jarige zomaar spontaan kan overlijden om in enkele stukken uiteen te vallen.

Waren er in die tijd meer redenen om te veronderstellen dat Mirjams vermissing in 1996 een misdrijf was en door de dader in scene gezet kon zijn? Daar lijkt het erg op. De krant De Limburger schreef in die tijd dat in ’96 was opgevallen dat ook geld, kleding en Mirjams paspoort weg waren. Omdat Mirjam direct moet zijn vermoord, is het vrijwel zeker de dader geweest die deze spullen heeft laten verdwijnen. Daarmee wilde de dader het op een ‘gewone’ vermissing, in dit geval een vrijwillig vertrek van de jonge vrouw laten lijken. Dat in scene zetten wordt ‘staging’ genoemd en gebeurt nagenoeg altijd door een dader uit de directe omgeving van het slachtoffer, die met het bewust in scene zetten van allerlei zaken de aandacht van zichzelf probeert af te leiden. 

Dna

De moordenaar slaagt daar volledig in. Want weer blijft het jarenlang stil rond de beide vrouwenmoorden. In België wordt in 2012 alsnog dna gehaald uit de in 1991 in Maasmechelen aangetroffen, op dat moment nog ongeïdentificeerde schedel en opgeslagen in de Belgische dna-databank. Hoewel Angelique nabij België verdween, heeft de Limburgse politie overduidelijk geen dna dat later bij haar ouders en broer Louis is afgenomen aan de Belgische autoriteiten verstrekt. Want in de jaren die volgen blijft de match immers uit. Bovendien, zo blijkt nu, wordt de schedel in 2020 door ‘een foutje’ door de Belgische autoriteiten vernietigd.

In 2021 vertelt Angelique’s broer Louis aan De Limburger dat een coldcaseteam van de Limburgse politie al jaren eerder nieuw onderzoek beloofde. “Dat was vier jaar geleden, maar we horen helemaal niets meer. Voor mijn gevoel heeft de politie veel te weinig tijd aan Angelique’s vermissing besteed, terwijl dat in allerlei andere verdwijningszaken hier in Limburg wel gebeurt. Ondertussen zit ik hier met allemaal vragen”, aldus Louis die er dan in de krant op wijst dat zijn ouders niet willen overlijden zonder te weten wat er met hun dochter is gebeurd. 

In beide families is er al erg lang rekening mee gehouden dat de twee zaken verband houden met elkaar. In hetzelfde krantenbericht vertelt de zus van de omgebrachte Mirjam Verboort dat ze in het verleden weleens bij Mirjam naar de verdwijning van Angelique informeerde. “Dan reageerde Mirjam vreemd en zei ze dat we niet zulke domme vragen moesten stellen. Het leek alsof ze meer wist.”

Ontdekken

Wat had de politie kunnen ontdekken als direct een grondig onderzoek naar de verdwijningen was ingesteld? Louis Hendrix legde vorige week alsnog een verontrustende verklaring af bij de politie, een verhaal dat hij – als hij in 1990 als kind door kundige rechercheurs was gehoord – vrijwel zeker ook toen had verteld. 

“Toen ik heel klein was, ging ik samen met Angelique naar de moestuin van een familielid van ons. Dat familielid had er ook een caravan en nam Angelique met zich mee naar binnen, terwijl ik in de tuin moest blijven. Ik heb mijn zusje toen erg hard horen gillen. Ik vrees dat daar vreselijke dingen zijn gebeurd en realiseerde me later dat Angelique moet zijn misbruikt. Ze heeft er nooit over gesproken. Ik ook niet trouwens, want ik was doodsbang voor die man.”

Louis en zijn familie hebben ernstig geleden onder de decennialange vermissing van Angelique. Louis deed eerder een poging tot zelfdoding, hij kampt al geruime tijd met zware ptss door alle traumatische gebeurtenissen. Nu zijn zus de afgelopen dagen is geïdentificeerd nadat haar dna in de internationale databank I-Familia matchte met dat van de in 1991 aangetroffen schedel, staat zijn wereld volledig op zijn kop. Afgelopen week belde Louis met de Belgische politie. Hij wil graag horen hoe het kon gebeuren dat de schedel van zijn zusje in 2020 is vernietigd. “Ik kreeg daar geen informatie over”, vertelt hij. “Als ik dat wel wil, moet ik maar een advocaat in de arm nemen, zeiden ze. Dat maakt me boos en ook erg verdrietig. Hoe kunnen autoriteiten zo respectloos en ook gevoelloos met nabestaanden omgaan?”

(de tekst gaat verder onder de foto)

Advocaat

Louis krijgt inmiddels hulp van advocaat Esther Vroegh. “Uiteraard ga ik informeren hoe dit precies is gegaan”, aldus de raadsvrouw. “Bovendien willen we weten waarom die Belgische wetsdokter ervanuit ging dat de schedel van iemand is die veel ouder werd ingeschat. Waren er tekenen van geweld op te zien? Is onderzocht of er grondresten op de schedelbeenderen aanwezig waren? Zijn die veiliggesteld? En als het antwoord ‘nee’ is, waarom is dat dan niet gebeurd? Heeft de politie in Limburg in die tijd informatie opgevraagd in België en de gebitsgegevens van Angelique laten vergelijken met die van de aangetroffen schedel? En waarom heeft de Limburgse politie jaren later het dna van Angelique’s nabestaanden niet actief gedeeld met de Belgische politie en gevraagd om een vergelijking met de Belgische dna-databank? In dat geval had dat dna immers al jaren eerder gematcht met dna uit de schedel dat in 2012 in de Belgische dna-databank is opgeslagen. Dat was niet alleen belangrijk voor de nabestaanden die decennialang in wurgende onzekerheid hebben moeten leven. Het was ook cruciaal om de moordenaar van Angelique en Miriam te kunnen achterhalen. Een dader kan immers door een groot tijdsverloop komen te overlijden.”

De Limburgse politie zegt inmiddels erg bij de zaak betrokken te zijn. Deze dagen kreeg Louis te horen wat dat inhoudt. De politie gaat flyers uitdelen…