BIZARRE ONTKNOPING VAN SLACHTPARTIJ IN VS
Met de arrestatie van een net afgestudeerde criminologiestudent die wetenschappelijk onderzoek deed naar het criminele brein, beleefde Amerika de afgelopen dagen een surrealistische ontknoping van een viervoudige moord in het stadje Moscow in Idaho. Het gruwelijke bloedbad waarbij vier populaire en succesvolle studenten een zeer gewelddadige dood vonden, hield het hele land bijna twee maanden in de greep.
Het lijkt een script voor een misdaadthriller. De pal voor Oud en Nieuw opgepakte Bryan Christopher Kohberger (28) die ervan wordt verdacht de vier met een mes in een tijdsbestek van amper 20 minuten te hebben afgeslacht, studeerde afgelopen zomer zelf af in criminologie. Kohberger had kort daarvoor nota bene een onderzoeksenquête uitgezet met tal van vragen over de psychologische en emotionele inborst van moordenaars en andere misdadigers. Verder was hij juist een tweede studie (criminal justice) in Pullman in Idaho begonnen.
De vraag is of de vermeende, meervoudige moordenaar wellicht zijn eigen gedragingen en gevoelens bestudeerde en wilde vergelijken met die van andere criminelen. Waarschijnlijk heeft Kohberger zijn slachtoffers in het nabijgelegen Moscow maandenlang in de gaten gehouden en hun gedrag en woonomgeving uit-en-te-na bestudeerd. Onderzoek wijst uit dat de Amerikaan minimaal twaalf keer in de buurt was van de jongeren die hij in de nacht van 12 op 13 november op beestachtige wijze zou afslachten met een Ka-Bar mes, een vlijmscherp gevechtswapen dat tot de standaarduitrusting van Amerikaanse mariniers behoort.
Binnengedrongen
De moordpartij speelde zich af in een huurwoning aan King Road 1122 in het universiteitsstadje Moscow. De net buiten de campus gelegen, drie verdiepingen tellende woning was het onderkomen van de omgebrachte Xana Kernodle (20), Kaylee Goncalves (21) en Madison ‘Maddie’ Mogen (21). Ook Xana’s vriend Ethan Chapin (20), die die nacht bij zijn meisje logeerde, kon niet aan de ongekende geweldsuitbarsting door de binnengedrongen moordenaar ontsnappen. Twee vrouwelijke huisgenoten die op de begane grond woonden, bleven om nog onduidelijke redenen gespaard.
De twee belden uren later de politie, naar verluidt omdat zij dachten dat een van hun huisgenoten op de bovenverdieping bewusteloos was. Toegesnelde hulpverleners stuitten op een bloedbad. In de slaapkamer op de eerste verdieping lagen de lichamen van Xana en Ethan, de stoffelijke resten van Kaylee en Maddie werden aangetroffen in een bed op de tweede verdieping.
De plaatselijke politie startte een groot onderzoek. Het rechercheteam werd bijgestaan door tal van experts van onder meer de FBI en door allerlei forensisch (medisch) specialisten. In totaal deden ruim 130 opsporingsambtenaren en experts onderzoek naar het drama.
Al snel werd duidelijk dat Xana en haar vriend Ethan die avond een studentenfeestje op amper vijf minuten loopafstand hadden bijgewoond. Kaylee en Maddie brachten de avond door in een lokale bar en haalden daarna een snack bij een foodtruck in het centrum van Moscow. De twee meisjes werden vervolgens thuisgebracht door een bekende. Xana, Ethan, Maddie en Kaylee waren rond een uur of twee die nacht weer terug in de woning, de twee overlevenden keerden een uur eerder al terug naar huis.
Vastgesteld werd verder dat Kaylee tussen half drie en drie uur die nacht zeven keer met haar mobieltje belde naar een ex-vriendje. Ook haar vriendin Maddie had deze jongeman een aantal keren gebeld. Omdat hij al lag te slapen, wisten de twee studentes de jongeman niet meer te bereiken.
Gestalkt
Diverse tipgevers belden de politie om te melden dat Kaylee Goncalves in de weken voor haar dood had gerept over een stalker. Zo vertelde een plaatselijke ondernemer in kranten dat Kaylee in zijn winkel had toegelicht dat ze doodsbang was omdat ze ’s avonds en ’s nachts voortdurend door een onbekende werd gevolgd. Kaylee zou zelfs zo angstig zijn geweest, dat zij haar vriendinnen vroeg om bij haar vertrek uit een kroeg achter haar te lopen zodat ze niet in de rug kon worden aangevallen. De politie in Moscow zei eerder niet te kunnen bevestigen of Kaylee slachtoffer was van een stalker.
De moordzaak werd in het hele land en ver daarbuiten gevolgd. Moorden met meerdere slachtoffers komen in Amerika frequent voor, maar deze zaak staat waarschijnlijk extra in de belangstelling omdat het gaat om graag geziene jongeren met wie veel mensen – leeftijdsgenoten maar ook ouders van jongeren – zich makkelijk kunnen identificeren. Op sociale media ging het compleet los. Tal van vrienden en ex-vrienden van de drie vermoorde meisjes werden er volledig onterecht door ‘internet sleuths’ van beschuldigd bij het misdrijf betrokken te zijn. Zelfs hun volledige namen en foto’s verschenen bij die lastercampagnes ongestraft op sociale media.
Groot was de kritiek op de lokale politie die weinig mededeelzaam was over het verloop van het onderzoek en talloze getuigenoproepen deed. Woede en onrust heerste er bovendien onder de inwoners van Moscow toen de politiechef drie dagen na de moord zijn uitspraken dat de bewoners geen volgende moordaanslag hoefden te vrezen, weer introk. Gevolg was dat tal van studenten al ver voor de kerstvakantie de koffers pakten en op huis aan gingen.
Motief
Amerikaanse media lieten zich evenmin onbetuigd. Al kort na het misdrijf waren door de hele VS verontwaardigde krantenkoppen te lezen als ‘Al vier weken later en nog steeds geen motief, moordwapen en verdachte.’
Het onderzoeksteam zag zich ondertussen geconfronteerd met een complexe zaak met meerdere slachtoffers en weinig of geen aanknopingspunten. Volgens de plaatselijke lijkschouwer waren de slachtoffers vooral in hun bovenlichamen geraakt, een van de ouderparen maakte bekend dat het ging om grote, gapende verwondingen.
Ook het forensisch onderzoek verliep langzaam vanwege de complexiteit. Tal van sporen zijn vermengd geraakt omdat er vier slachtoffers zijn gedood met één mes en omdat ook de dader dna kan hebben achtergelaten. Ook het feit dat de studentenwoning een echte party place vormde die het afgelopen jaar honderden buitenstaanders trok, maakte het forensisch onderzoek er met al dat dna er niet eenvoudiger op.
Medio december kwam de zaak in een stroomversnelling. Op beelden van een camera in de omgeving werd een witte Hyundai Elantra waargenomen die rond de tijd van de moorden met grote snelheid uit Moscow wegreed.
In het onderzoek had de politie aanvankelijk 22.000 van zulke auto’s op de korrel, gaandeweg echter kwam op het parkeerterrein van de campus in Pullman de auto van Bryan Kohberger in beeld: een witte Hyuandai Elantra uit 2015. Meer onderzoek in camerabeelden wees uit dat de wagen in de nacht van de moord, voorafgaand aan het misdrijf drie keer langs King Road 1122 in Moscow was gereden.
Verhullen
Kohberger bleek zijn mobieltje vlak voor de moorden te hebben uitgezet. Volgens de politie leidt het geen twijfel dat hij daarmee zijn aanwezigheid op de pd wilde verhullen. Het signaal werd later die nacht weer gepeild vanaf een plek tussen Moscow en Pullman. Vijf uur na de viervoudige moord was de gsm opnieuw in de buurt van de plek van de moorden. Dat betekent dat Kohberger, zoals moordenaars vaker doen, terugkeerde naar de omgeving van de crime scene. De politie stelde verder vast dat zijn gsm tussen juni en november zeker twaalf keer nabij de studentenwoning is geweest. Kohberger heeft zich dus terdege voorbereid en zijn slachtoffers en de omgeving nauwgezet in kaart gebracht.
Terwijl het onderzoeksteam in de naspeuringen tegen Kohberger koortsachtig naar meer bewijs op zoek was, verdween de jonge Amerikaan niet meer uit het oog van de politie. Hij werd voortdurend geschaduwd en afgeluisterd. Nadat dna van de crime scene (aangetroffen op een achtergelaten, leren holster van een mes) matchte met dat van een familielid van de verdachte, sloeg een arrestatieteam de vermeende massamoordenaar in de boeien. Dat gebeurde ruim vierduizend kilometer verderop in het ouderlijk huis van Kohberger in Allbrightsville, Pennsylvania.
Zijn medestudenten beschrijven Bryan Kohberger als een soort lone wolf: een alles behalve sociale einzelgänger die in zichzelf gekeerd en niet toegankelijk leek te zijn. De Amerikaan ging tijdens zijn studie prat op zijn kennis en hield ervan zijn medestudenten terecht te wijzen en te kleineren. Een van de kroegen waar hij kwam, wilde Kohberger na bedreigende opmerkingen jegens meisjes en vrouwen niet meer binnen hebben. Al even bijzonder: de mentor van de Amerikaan is een forensisch psycholoog die onder meer de boeken ‘The mind of a murderer’ en ‘How to catch a killer’ schreef. Pal na de moordpartij gedroeg Kohberger zich volgens zijn medestudenten opvallend levendiger en enthousiaster dan hij ooit had gedaan.
Strafproces
Inmiddels is Idaho in afwachting van het strafproces en worden steeds meer onwaarschijnlijke details bekend. Zo was Xana vermoedelijk nog wakker toen haar moordenaar het huis binnendrong. Het meisje had tegen vier uur het eten dat ze had besteld bij de deur aangepakt en was daarna nog actief op TikTok. Het misdrijf is zeer kort daarna gepleegd in een tijdsbestek van amper twintig minuten tijd.
Schokkend is ook het gegeven dat een van de twee studentes die de moordpartij overleefden, eveneens wakker was en de dader moet hebben gezien. Ze verklaarde bij de politie eerst een van haar huisgenotes te hebben horen zeggen dat er iemand binnen was en opende toen haar binnendeur om zelf poolshoogte te nemen. Dat deed ze opnieuw toen ze een huisgenote hoorde huilen en een mannenstem waarnam die zei: ‘stil maar, ik kom je helpen.’ Toen de jonge vrouw voor de derde keer keek, zag ze naar eigen zeggen verstijfd van schrik een in het zwart geklede, gemaskerde man door de gang lopen en door de terrasdeur aan de achterzijde van het huis naar buiten glippen. Waarom zij en haar huisgenoot ondanks die angstaanjagende belevenissen pas acht uur later alarm sloegen bij de politie, is niet bekendgemaakt.
Doodstraf
Tal van vragen zijn nog niet beantwoord. Hoe kwam Kohberger op deze jongeren uit? Wat is zijn motief? Hoe kwam hij het huis binnen – er was geen braakschade aan de woning, mogelijk was de terrasdeur van het huis niet op slot. Grote vraag is bovendien of de stalker van Kaylee Goncalves de moordenaar kan zijn geweest. Verklaringen van getuigen en elektronische historie kunnen uitwijzen of het Bryan Kohberger was die haar volgde. Mocht dat zo zijn, dan werpt zich tevens de vraag op of Kaylee daarvan melding deed bij de (campus)politie en wat er met die eventuele melding is gedaan.
Verdachte Bryan Kohberger is inmiddels aangeklaagd voor inbraak en vier moorden en wordt overgebracht naar Idaho. Die staat kent de doodstraf en heeft in 2017 voor het laatst een executie met een dodelijke injectie uitgevoerd.
Het is niet de eerste keer dat een meervoudig moordenaar zelf een studie in de misdaadbestrijding koos. Seriemoordenaar Ted Bundy volgde een rechtenstudie toen hij zijn eerste moord pleegde. BTK-killer Dennis Rader die minimaal tien mensen om het leven bracht, had een studie strafrecht afgerond en was werkzaam als beveiligingsbeamte toen hij in de boeien werd geslagen.