Brief klokkenluider Roelie Post over kinderhandel ‘verdwenen’

Begin juli gaf ik minister Sander Dekker het advies om vooral eindelijk eens mijn klokkenluidersbrief over kinderhandel en interlandelijke adoptie te lezen. Dertig jaar geleden al was dit fenomeen alom bekend en werd besloten tot een nieuw systeem in de vorm van het Haagse Adoptie Verdrag.

Dat verdrag zou interlandelijke adoptie inbedden in de alledaagse kinderbescherming. Roemenië werd koploper bij de invoering ervan. Het systeem bleek echter nog steeds vatbaar voor corruptie en bovenal ‘schuurt het met de rechten van het kind’, om minister Dekkers’ woorden te gebruiken.

Inmiddels is alom bekend dat het systeem van interlandelijke adoptie niet voor verbetering vatbaar is. Het was mijn taak binnen de EU, als ambtenaar binnen de Europese Commissie, om dit probleem op te lossen. Dat kostte me de kop en daarover luidde ik dus de klok, in een brief die ik in februari naar minister-president Rutte stuurde, in zijn functie als voorzitter van de Europese Raad.

Aangewezen

Deze route is namelijk de aangewezen procedure: eerst intern het probleem aankaarten. Bij gebrek aan een oplossing, mag vervolgens de klok worden geluid bij andere Europese instellingen.

Als ambtenaar van de Europese Commissie kon ik me richten tot de voorzitter van het Europees Parlement, de voorzitter van de Europese Raad, en de Europees Ombudsman. Oh ja, ook tot de anti-fraude dienst, OLAF genaamd.

Ik deed het allemaal. Eerst intern. Toen een klacht bij OLAF. Het leidde tot niets.

Rutte

Daarna schreef ik een brief aan Martin Schulz, voorzitter van het Europees Parlement, met een kopie aan Mark Rutte, voorzitter van de Europese Raad. En er ging een kopie naar Emily O’Reilly, Europees Ombudsvrouw en de toenmalige voorzitter van de Europese Kinderombudsmannen, Nederlander Marc Dullaert.

Die klokkenluidersbrief aan Martin Schulz ben ik samen met Arun Dohle van Against Child Trafficking persoonlijk gaan brengen. In Brussel heb ik ‘m overhandigd aan de juridisch adviseur van Schulz.

Een bespreking van zo’n tweeënhalf uur hadden we. De man verschoot van kleur en wilde eigenlijk de brief niet aannemen. Na enig aandringen deed hij dat wel en werd me een antwoord binnen twee weken toegezegd. Vele telefoontjes en mails later kwam de oorverdovende stilte.

Tactiek

Er was sprake van een tactiek van de verschroeide aarde, het verbranden van bewijs, zei hij eerder. En niemand bij de Europese Commissie kon bevestigen dat Roelie Post een klokkenluider was. Niemand. Niets aan de hand.

De Europees Ombudsvrouw en de Europese Kinderombudsman hielden zich eveneens muisstil. Van de voorzitter van de Europese Raad en de anderen in cc ontving ik evenmin een teken van leven.

Het was een chaotische tijd, waarin de Europese Commissie mij – zoals het veelal met klokkenluiders gaat – als psychiatrisch geval wegzette. En men mij met het stopzetten van salaris probeerde met terugwerkende kracht de ziektewet in te duwen. Om me uiteindelijk in een kafkaeske procedure te ontslaan, per 31 juli 2018. Zonder inkomen en mij opzadelend met een schuld van bijna een ton.

Twitterstorm

Mijn ontslag leidde tot een ware Twitterstorm én tot waardevolle contacten met Europarlementariër Dennis de Jong (SP) en Tweede Kamerleden Pieter Omtzigt (CDA) en Renske Leijten (SP). Gezamenlijk waren zij in staat ervoor te zorgen dat de Europese Commissie mij retroactief met vervroegd pensioen stuurde. Een halfbakken ‘oplossing’, zonder erkenning, eerherstel en afdoende financiële reparatie. Gedwongen, want met de rug tegen de muur – geen inkomen -, ging ik voorlopig akkoord.

Pieter Omtzigt diende een motie in die de regering verzocht om ‘first vice-president’ van de Europese Commissie Frans Timmermans op te dragen een oplossing te zoeken voor de klokkenluider (‘moi’) en voor het probleem van interlandelijke adoptie aangezien deze praktijken in Roemenië weer worden toegestaan.

Met als referentie de zogenaamde adoptiezaak van Sorina, een achtjarig meisje dat in 2019 met geweld van haar pleeggezin werd weggenomen om voor 30.000 dollar te zijn ‘bemiddeld’ aan een in de Verenigde Staten wonend Roemeens gezin. De beelden hiervan op het internet waren hartverscheurend.

Permanente

Bijna twee jaar later zijn we niet veel verder. Minister-president Rutte verwees de zaak door naar minister van Buitenlandse Zaken Stef Blok. Deze verzocht de permanente vertegenwoordiger van Nederland bij de Europese Unie, een soort ambassadeur, om contact op te nemen met Timmermans en anderen om tot een oplossing te komen.

Echter, waar de Tweede Kamer aangaf dat ik als klokkenluider moet worden gezien, doet de regering dat niet. Nee, geen klokkenluider, maar iemand met een arbeidsconflict, is het frame van de Nederlandse regering en aldus een zwakke boodschap. En… geen contact met Timmermans. Het bleef bij wat heen en weer gemail tussen Den Haag en Brussel.

Wob

Hoe weet ik dat? Wel, de enige manier om iets te weten te komen is vragen stellen. In Nederland via de wet op openbaar bestuur (wob), en in Brussel via regulation 1049/2001, het recht op openbaarmaking. Beide processen heb ik in gang gezet. Uitkomst: de Nederlandse wob gaf blijk van wat vage, redelijk vrijblijvende contacten die tot niets hebben geleid.

De aanvraag tot inzage via de Brusselse EU-regels was zelfs erger. Timmermans en zijn kabinet gaven aan over geen enkel document te beschikken met betrekking tot mij. Niet echt overtuigend, vond ik, aangezien ik wist dat een behoorlijk aantal mensen Timmermans had aangeschreven met het verzoek mij als klokkenluider te beschermen. Dus diende ik een beroep in.

Het antwoord, in naam van het ‘college’ – zijnde de voltallige Europese Commissie – was dat die het standpunt van Timmermans aanhangt, namelijk ‘geen documenten met betrekking tot Roelie Post sinds 2015.’ Een bewijsbare leugen.

Niemand

Voor wat betreft Nederland, het ministerie van Justitie liet mij weten dat Algemene Zaken de brief had ontvangen, en wel op 15 februari 2019. Rutte had de brief niet gelezen, zoals minister Blok de Tweede Kamer al had laten weten. Tja… en toen? Niemand die iets met een brief doet. Een brief van een klokkenluider die een serieus probleem van kinderhandel aankaart. Waarom gebeurt daar niets mee?

In een laatste poging om dit alles te begrijpen heb ik nu een wob-verzoek gestuurd aan premier Mark Rutte: graag bewijs van registratie en ‘workflow’, oftewel aan wie is de brief ter afhandeling gestuurd? Ik heb ook mijn boek toegevoegd en een handgeschreven korte brief aan ‘Beste Mark’.

In afwachting van antwoord.

Wordt vervolgd.

*Lees ook Roelie’s vorige column over de kwalijke praktijken bij interlandelijke adoptie.