Het gesprek met het AMC heeft diepe indruk op me gemaakt. Wat hoorden we ook alweer? De man die mijn broer Joost vermoordde, heeft volgens de behandelend AMC-psychiater een inslecht karakter, mocht ondanks de kans op gewelddadige uitbarstingen op verlof en was bovendien voorwaardelijk vrij…
Elke keer weer ben ik verbijsterd over de brokjes informatie die de autoriteiten over de achtergronden van deze levensgevaarlijke moordenaar loslaten. Bijna achteloos, alsof het ze niet interesseert. Hoe kon deze dader in vredesnaam vrij rondlopen?
Mijn ouders, mijn schoonzus en ik worden elk moment van de dag geplaagd door onduidelijkheden. De dader was op voorwaarden op vrije voeten. Maar waarom is hij niet terug in detentie gegaan toen hij zijn moeder ernstig bedreigde?
Water
Dat gebeurde zelfs niet toen hij heet water naar een verpleegkundige van het AMC gooide en deze vrouw daardoor verwondde. Ze had er nota bene aangifte van gedaan. Onbegrijpelijk dat dat geen consequenties had gehad en dat hij verlof had gekregen. Het blijft me bezighouden.
Ondertussen gaat het leven zijn gang. Er zijn verjaardagen, kerst breekt bijna aan. Moeilijke dagen, waarbij het gemis van Joost nog groter is dan anders.
Onze advocaat komt met nieuws. Iemand van het OM heeft laten weten dat er een interview met justitie wordt uitgezonden op de Amsterdamse regiozender AT5.
Afgelopen
Een journalist gaat in die uitzending met de hoofdofficier van justitie terugblikken op het afgelopen jaar. De kans is groot dat ook de zaak van mijn broer – inmiddels beter bekend als de ‘metromoord’ – aan bod komt. Het interview met de hoofdofficier wordt rond kerst uitgezonden, laat de zaaksofficier weten.
Top! Alsof deze dagen nog niet ingewikkeld genoeg zijn, worden we daar ook nog mee geconfronteerd. Uiteraard wil ik het wél zien. Misschien worden nog nieuwe dingen besproken.
De moord op Joost komt inderdaad aan bod. Het valt me op dat de interviewer stevige vragen stelt en niet zomaar genoegen neemt met de antwoorden van het OM.
Niet in beeld
Plotseling hoor ik de hoofdofficier op de buis zeggen dat de dader ‘niet in beeld was bij justitie als zijnde gevaarlijk’. Hij was in het verleden wel een keer veroordeeld, luidt zijn verhaal.
Het lijkt alsof mijn wereld opeens stilstaat. Razendsnel schieten gedachten door mijn hoofd. Wat is dit nu weer? Niet in beeld als gevaarlijk? Wel een keer veroordeeld? Deze man is levensgevaarlijk, hij heeft zelfs een eindeloos lange lijst met veroordelingen! Waar heeft deze hoofdofficier van justitie het over?
Gewapende
Ik zit verstijfd voor de buis. De interviewer zegt nu dat de verdachte net vrijgekomen is na een gewapende overval. Hij vraagt of een verdachte dan verder niet meer in beeld blijft bij justitie.
De officier van justitie zegt dan het volgende:
“Het komt vaak voor dat iemand vrijkomt en dat er nog een lange – soms tweejarige – voorwaardelijke invrijheidsstelling loopt met voorwaarden. Deze mensen moeten zich dan melden. Ook gebeurt het dat wij van justitie samen met de reclassering of psychiaters zulke mensen in de gaten houden. Dat was bij deze verdachte in dit geval niet zo.”
Meemaak
Alweer weet ik niet wat ik meemaak. Zei justitie nu dat de dader niet met voorwaarden vrij was? Ik ben totaal in de war. Het AMC vertelde immers het tegenovergestelde. Meteen bel ik mijn ouders. Ook zij hebben de uitzending gezien en staan perplex. Wat gebeurt hier?
Het is onmogelijk dat zowel het AMC als de hoofdofficier van justitie gelijk hebben. Een van beide partijen liegt. Het gekke is wel dat de zaaksofficier tijdens het gesprek dat we eerder hadden ook niet over een voorwaardelijke invrijheidstelling sprak.
Dit voelt niet goed. Ik neem ook contact op met mijn schoonzus. Zij heeft nog niets gezien en gaat de uitzending direct terugkijken. Kort daarna belt ze me terug. Eveneens totaal verbaasd.
Advocaat
We besluiten onze advocaat op de hoogte te stellen. Ze is al even verbijsterd als wij zijn.
Dan is het kerst. We laten het allemaal even los. Maar wanneer we een paar weken later het politiedossier mogen inzien en ik de dikke klapper opensla, val ik opnieuw van mijn stoel. Op een van de eerste pagina’s staat dat de dader vanuit de gevangenis in Vught vervroegd en voorwaardelijk is vrijgelaten. Ook valt te lezen om welke voorwaarden het gaat.
Ik kan dit bijna niet geloven. Waarom zegt een hoofdofficier van justitie op tv dat er geen voorwaarden waren en de dader niet meer bij hen in beeld was?
Gaande
We komen er maar niet achter wat er gaande is. Pas als we in april een tweede gesprek hebben met de zaaksofficier heb ik de kans om dit aan haar voor te leggen. De officier zegt dan dat het formeel klopt dat de dader onder voorwaarden vrij was. Die voorwaarden worden opgeschort wanneer iemand gedwongen wordt opgenomen, vult ze aan. En daarmee is voor haar de kous af.
Voor mij niet. Voor mij is dit begin van een lange speurtocht. Want nu wil ik precies weten welke instanties op welk moment verantwoordelijk waren voor de levensgevaarlijke crimineel die Joost het leven benam.
*De vorige column van Saskia lees je hier.
Volgens mij is de instelling, waarin hij gedwongen was opgenomen tijdens zijn voorwaardelijke invrijheidstelling, verantwoordelijk voor deze persoon. Zgn zorgplicht. Als hij dan daar onbegeleid verlof krijgt binnen de op dat moment formeel niet meer geldende termijn van voorwaardelijke invrijheidstelling termijn ( met de gedwongen opname PI was de termijn en verantwoordelijkheid van OM komen te vervallen) dan zou de PI wettelijk verplicht moeten worden ( voorzover dat al niet is) het OM van deze PI beleidsbeslissing ge motiveerd tijdig en voor het verlenen van het verlof in kennis moeten stellen. Daarbij zou het OM gemotiveerd de bevoegdheid moeten krijgen de beslissing van onbegeleid verlof te vernietigen en evt. de termijn van VI met voorwaarden her in te voeren voor de resterende termijn.
Ja, hoe het zou moeten en hoe het in werkelijkheid gaat. Er zijn zoveel zaken te benoemen waar fouten van deskundige in te herkennen zijn. Raar is het alleen dat deze dan beschermt worden in het dragen van de consequenties.