We hebben er als zedenrechercheurs zo af en toe mee te maken: jonge meiden die in zo’n streng, islamitisch keurslijf zijn opgegroeid, dat ze nauwelijks kunnen ademen. In deze column wil ik beschrijven wat een meisje in zo’n situatie is overkomen.
Jasmina* maakte een nogal onverschillige indruk toen ze onze verhoorkamer binnenstapte. Zestien jaar oud. Je kon aan haar omvang zien dat ze nauwelijks beweging had, laat staan aan sport deed.
We hadden ons systeem al ingezien als voorbereiding op het gesprek. Er waren eerdere meldingen geweest. Die wezen uit dat Jasmina veel strijd met haar moeder had gehad en zelfs een poging tot zelfdoding had gedaan.
Bozig
Ik luisterde aanvankelijk met heel wat terughoudendheid. De tiener zette haar hakken in het zand, zover was duidelijk. Haar hele wezen – de mondhoeken bozig naar beneden – straalde zoveel weerstand en verzet uit, dat het me moeite kostte om me open te stellen naar haar.
Toen begon ze te vertellen. Een oudere, Turkse man had volgens Jasmina twee jaar lang contact en een soort verhouding bij haar afgedwongen. Ze zou vijf keer door hem zijn verkracht.
Het was allemaal begonnen met een ontmoeting op een familiefeest. Een van haar nichtjes had Jasmina gewezen op de overdadige aandacht die de man haar schonk. Het was zonneklaar dat hij tientallen jaren ouder moest zijn, maar op dat moment hechtte ze daar nog niet zoveel belang aan. Ze genoot van alle attenties en het geflirt. En uiteindelijk stemde ze na al zijn appjes en telefoontjes in met een afspraak.
Aanbidder
Het kon eigenlijk niet anders dan dat haar strenge moeder er op een gegeven moment achter kwam dat Jasmina regelmatig naar een andere stad reisde waar zij seks had met haar aanbidder. Althans, zo ervaarde Jasmina het contact met de oudere man aanvankelijk. Maar gaandeweg kon hij het niet meer waarderen wanneer Jasmina eens geen zin had in seks in de auto of op een verlaten plekje op een afgelegen industrieterrein. Op die momenten was het helemaal misgelopen en had hij zich aan haar vergrepen.
Familie is in de islamitische cultuur en vooral voor de familie-eer van onschatbare waarde. Het maagdelijke imago van de ongehuwde meisjes dient hooggehouden en vooral veiliggesteld te worden. Anders worden familieleden, en vooral de ouders, daar zo op aangekeken dat zij binnen de islamitische gemeenschap wel kunnen inpakken.
Het onvermijdelijke gebeurde. Iemand in de omgeving van Jasmina had gekletst. De belangen zijn vaak te groot in de naaste omgeving van het betreffende meisje, om zulke zaken stil te houden. Het bleek nota bene het nichtje van het feest te zijn dat haar mond had opengedaan.
Afgeluisterd
De moeder was des duivels. Eerst had Jasmina de omgang met meneer nog ontkend. Toen moeder echter stiekem een gesprek had afgeluisterd tussen haar dochter en een goede vriendin en daarbij opving dat de oudere Turk haar dochter ten huwelijk had gevraagd en Jasmina had geweigerd, waren de rapen gaar.
Jasmina’s moeder schopte haar dochter stante pede het huis uit. De tiener had nog net een koffer met kleren mogen volgooien. De moeder had – zo bleek na even doorvragen- hetzelfde gedaan met de broer van Jasmina.
Dat had een andere reden gehad, maar toch. De jongeman bleek weleens drugs te hebben gebruikt en ook hij had de familie volgens zijn ouders dus een slechte naam bezorgd. De moeder had er geen enkel ethisch bezwaar in gezien om haar andere kinderen te vertellen dat hun oudste broer een verschrikking was. En dat hij daarom buiten de deur moest worden gehouden.
Leger des Heils
Nu was ook Jasmina uit haar ouderlijk huis gezet. Ze had, vertelde ze ons, de afgelopen twee weken afwisselend ergens op of om het Centraal Station, dan wel bij het Leger des Heils geslapen. Één nachtje had ze bij een vage kennis mogen doorbrengen.
Bij haar oudere ‘vriend’ kon en wilde ze niet verblijven. Hij had haar niet alleen een paar keer verkracht, haar leven was daar volgens Jasmina in gevaar. Ze was bang voor hem en vreesde dat hij haar iets zou aandoen.
En nu, zei Jasmina in onze verhoorkamer, was tot overmaat van ramp ook nog eens haar koffer met kleding op het CS gestolen.
Ik vond het vreemd dat het meisje zo onaangedaan leek door het hele gebeuren. Toen ik haar daarmee confronteerde, antwoordde ze: “Mevrouw, ik heb al zoveel gehuild de afgelopen weken, ik ben nu leeg en heb geen tranen meer.”
Gevoel
Op dat moment was mijn gevoel en houding jegens Jasmina al behoorlijk veranderd.
“En je vader dan?”, vroegen we haar. Haar reactie kwam meteen. “Mijn vader ligt al heel lang ziek op bed. Bovendien draagt mijn moeder thuis de broek.”
Ze voegde eraan toe dat ze een paar dagen geleden in een smerige outfit en huilend voor de deur van haar ouders had gestaan. Ze had haar moeder bijna gesmeekt: “Mama, mag ik niet heel even, al is het maar één of twee nachtjes, thuis slapen en mijn kleren wassen? Ik zal niet lastig zijn! Ik zal vroeg in de ochtend vertrekken en zo laat mogelijk thuiskomen, zodat je me niet hoeft te zien.”
Spijker
Haar moeder bleek onvermurwbaar en zo hard als een spijker. “Je bent een hoer. Voor nu en voor altijd. Je bent mijn dochter niet meer”, had de moeder Jasmina toegebeten. Daarna had zij de deur dichtgesmeten en Jasmina glashard op de stoep laten staan.
Ik had inmiddels kippenvel. Eens te meer realiseerde ik me hoe meisjes uit bepaalde culturen compleet tussen wal en schip vallen door toedoen van hun eigen familie. Jasmina kon nog twee nachtjes bij een kennis logeren, maar er was daarna geen passende en structurele opvang bij een instelling. Hoe zou het haar zijn vergaan? Ik zou dat best willen weten.
*Vanwege de privacy is de naam ‘Jasmina’ gefingeerd.
*Wil je nog een column lezen van Marjan? Blader dan even naar deze pagina!